Bağışıklığı Güçlendiren Yiyecekler

Çevremizdeki dünya ile etkileşimimiz sırasında bulaşıcı hastalıklardan, bakterilerden, virüslerden korunma yeteneğimiz büyük ölçüde bağışıklık sistemimizin sağlıklı işleyişine bağlıdır. Sadece çevremizden gelen hastalıklar değil, örneğin kanser gibi ilerleyici hastalıkların gelişiminin engellenmesi, kanserli hücrelerin yok edilmesi yine bağışıklık sisteminin görevleri arasındadır. Yetersiz beslenme nedeniyle zayıflayan bağışıklık sistemi vücudu enfeksiyonlara açık hale getirir ve yaralar daha geç iyileşir. Araştırmalar bağışıklığın yaşla birlikte zayıfladığını ortaya koymaktadır. Belirli yaşlardan itibaren bağışıklığı güçlendiren yiyecekler tüketmek hastalıklara yakalanma riskinin önemli ölçüde düşürülmesine yardımcı olur. Ayrıca yine tükettiğimiz gıdalar yardımıyla bulaşıcı hastalıkların daha sık görüldüğü kış aylarında daha etkin bir korunma sağlayabiliriz.

Bağışıklık ve Beslenme

Sağlıklı ve dengeli beslenme bağışıklık sistemini destekleyen en önemli faktörlerden biridir. Vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral alması, protein, karbonhidrat ve yağ bakımından dengeli bir beslenme programı ile bağışıklık kalkanını her an çalışır halde tutabiliriz. Tam tersi durumda ise yetersiz beslenme hastalıklara yakalanma riskini arttırmakta ve hastalıkların iyileşme süresini uzatmaktadır.

Bağışıklık Sistemini Güçlendiren Yiyecekler

Bağışıklığı güçlendiren yiyecekler dendiğinde belirli bir besin grubunun veya belirli vitaminlerin akla gelmesi tam olarak doğru değil. Çünkü bağışıklık sisteminin güçlü olması pek çok vitamin ve mineralin yanı sıra alınan protein miktarına, esansiyel yağ asitlerine, karbonhidrata, yani beslenmenin geneline bağlıdır. Vitamin ve mineral bakımından zengin bir beslenme programı uygulamak her zaman güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olunduğu anlamına gelmez. Eğer yeterli miktarda protein tüketmezseniz vücudunuz enfeksiyonlara karşı zayıf alabilir. Bu nedenle bağışıklığı güçlendirmek için bazı yiyeceklere yönelmek yerine kendinize dengeli bir beslenme programı oluşturmalısınız.

Hazır gıdalar, kalorisi yüksek ve besin değeri düşük atıştırmalıklar, fazla tuzlu veya şekerli hamur işleri, şekerli ve gazlı içecekler yerine her gün farklı renklerde meyveler, bol bol yeşil yapraklı sebzeler yemek, taze sıkılmış meyve suyu içmek, sigarayı bırakmak, haftada 2-3 öğün balık yemek atacağınız ilk ve en önemli adımlardır.

Tabii bazı vitamin ve minerallerin bağışıklık sistemi için ayrı önemi vardır. Ancak bu vitamin ve mineralleri kısa bir süre içinde fazla fazla almanın veya takviye olarak tüketmenin faydası olduğu söylenemez. Önemli olan vücudun ihtiyaç duyduğu miktarları düzenli olarak almaktır. Bağışıklığı güçlendiren (ve başka pek çok fonksiyonu bulunan) bazı vitamin ve mineralleri şu şekilde sıralayabiliriz.

Selenyum: Bazı çalışmalar selenyum eksikliği görülen kişilerde mesane, meme, kolon, rektum, akciğer ve prostat kanseri riskinin arttığını ortaya koymaktadır. Ay çekirdeği, balıklar, hindi eti ve kırmızı et en çok selenyum içeren besinler arasındadır. Selenyum içeren yiyecekler yazısında selenyum minerali ve selenyum bakımından zengin gıdalar hakkında daha ayrıntılı bilgiler bulabilirsiniz.

A Vitamini: A vitamini eksikliğinin bağışıklık sistemini zayıflattığı ve bulaşıcı hastalıklara yakalanma riskini arttırdığı bilinmektedir. Ispanak, havuç, kara lahana, keçi ve inek sütü, balıklar, yoğurt iyi birer A vitamini kaynağıdır. A vitamini içeren yiyecekler sayfasında A vitamini içeren bazı gıdaların listesini ve bu vitaminin çeşitleri ile ilgili daha detaylı bilgiler yer alıyor.

B2 Vitamini: Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar B2 vitamininin bakteriyel enfeksiyonlara karşı vücudun direncini arttırdığı yönünde sonuçlara sahiptir. Ancak bu alanda daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

B6 Vitamini: B6 vitamini eksikliği bağışıklık sisteminin virüslere ve bakterilere verdiği tepkinin azalmasına yol açabilir. Ancak uzmanlar B6 vitamininin aynı zamanda mevcut tümörlerin büyümesine yol açabileceği için dikkatli tüketilmesini ve fazla miktarlarda (takviye olarak) alınmamasını öneriyor. Esmer pirinç, toz acı biber, şam fıstığı, tarhun otu, sarımsak, adaçayı en çok B6 içeren besinler arasında ilk sıralarda.

C Vitamini: Hepimiz, özellikle grip salgınlarının görüldüğü kış aylarında C vitamini almamız gerektiğini biliyoruz. Ancak C vitamininin tek başına bağışıklığı güçlendirdiği yönünde bilimsel bir kanıt bulunmuyor. C vitamini ancak diğer vitamin ve minerallerle birlikte alındığında olumlu etki gösteriyor. C vitamini hangi besinlerde bulunur yazısında bu vitaminin önemi ve bolca bulunduğu gıdalar hakkında detaylı bilgiler yer alıyor.

D Vitamini: D vitaminin tüberküloz hastalarının tedavisinde olumlu sonuçlar verdiği yıllardır bilinen bir gerçek. Son yıllarda yapılan araştırmalar bu vitaminin bazı hastalıklardan sorunlu bakterilere karşı antimikrobiyal tepki oluşturduğu yönünde sonuçlara sahip olmakla birlikte henüz bu konuda daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç duyulmakta.

Çinko: Çinko, bağışıklık sistemi hücrelerinde eser miktarda bulunan ve eksikliğinde bu hücrelerin olması gerektiği gibi çalışmadığı bir mineraldir. Ancak çinko fazlalığı bağışıklık sisteminin işlevini engelleyebileceği için özellikle çinko takviyesinin doktor kontrolünde kullanılması gerekir. Çinko içeren yiyecekler sayfasında çinko minerali bakımından zengin gıdalar, çünko eksikliği ve fazlalığı durumunda görülen belirtiler hakkında bilgiler bulabilirsiniz.

Bağışıklığı Güçlendiren Diğer Gıdalar

Aşağıdaki listede vücudun hastalıklara karşı direncini arttıran, vitamin ve mineral bakımından zengin, uzmanlar tarafından sık sık önerilen bazı gıdaları bulabilirsiniz. Ancak bu listede yer alan bazı gıdalar herkes için uygun olmayabilir. Bu nedenle sizin sağlık koşullarınıza en uygun beslenme listesi için bir uzmana danışabilirsiniz.

Sarımsak

Soğan

Domates

Havuç

Brokoli

Brüksel lahanası

Pazı

Kırmızıbiber

Kabak

Portakal

Greyfurt

Limon

Mantar

Yoğurt

Zencefil

Bal

Karabiber

Kekik

Adaçayı

Biberiye

Maydanoz

Karnabahar

Mercimek

Hindi eti

Balık

Fasulye

Kırmızı et

Peynir

Ay çekirdeği

Badem

Kaju

Yumurta

Zerdeçal

Yeşil çay

İstiridye

Sonuç olarak bağışıklık sistemini güçlendirmek için önerilen yiyeceklerle sağlıklı beslenme için yapılması gerekenler aşağı yukarı aynı. Eğer bağışıklık sistemini etkileyen bir rahatsızlığınız bulunmuyorsa, sadece beslenmenizi düzenleyerek hastalıklara yakalanma riskini önemli oranda azaltabilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken nokta, vücudun normal fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için ihtiyaç duyduğu besin öğelerinin vitaminlerin ve minerallerin dengeli olarak alınması. Bir minerali veya vitamini çok miktarda almak bağışıklığın güçlenmesi için yeterli değil. Beslenmeye bir bütün olarak bakmak gerekiyor. Ayrıca vitamin takviyesi kullanmaya başlamadan önce doktora danışmak bu vitaminlerin veya minerallerin gereğinden fazla alındığı durumlarda görülebilecek yan etkilerinden korumak adına önemli.