Baharatlar her ne kadar
yiyeceklerin lezzetini artırmak veya yiyecekler üzerinde mikrop oluşumunu
önlemek için kullanılsa da son yıllarda bazı araştırmalarla da sağlığa olumlu
etkileri olduğu gösterildi.
İşte Baharatların faydaları:
• Hiç kalorileri yoktur, kilo
kontrolünde güvenle kullanılabilirler
• Metabolizmayı hızlandırırlar
• İştahı keserler
• Tatlı ihtiyacını azaltırlar
• Barsak çalışmalarını
hızlandırırlar
• Kan yağlarını azaltırlar
• Sindirim istemini düzenler
Türk Mutfağının Olmazsa
Olmazları:
Ülkemizde en çok kullanılan
baharatlar kırmızıbiber, karabiber, kekik, tarçın, hardal, karanfil ve
kimyon'dur.
Kırmızı Biber: Kırmızı biberin
içindeki kapsaisin isimli maddenin, metabolizmayı hızlandıracağı ve kilo
vermeyi kolaylaştıracağı biliniyor. Ayrıca kırmızı biberin boşaltım sistemine
iyi geldiği ve bağırsak hareketlerini de artırarak kabızlığa karşı iyi bir
çözüm olabileceği düşünülüyor, ancak aktif hemoroid sorunu olanların dikkatli
olmasında fayda var.
Karabiber: Karabiber uzun yıllardır
ülkemizde çok tüketilen baharatların başında gelir. Karabiberin grip, soğuk
algınlığı gibi hastalıklarda vücut direncini artırdığı biliniyor. Özellikle
çorbaların içine bolca eklendiğinde vücutta rahatlama yapıyor. Boğaz ağrısında
nane ile birlikte çay olarak içildiğinde boğazdaki lokal mikroplara tesir
ediyor ve boğaz ağrısına gargara etkisi yapıyor.
Kekik: Çok güzel kokusu olan,
et yemeklerinin vazgeçilmezi kekik için pek çok şey söylenebilir. Mideyi
rahatlatır, gaz oluşumunu önler. Bununla birlikte özellikle kan kolesterolünü
düşürücü etkisi vardır. Ege bölgesinde kekik suyu olarak daha çok üretilen
kekiğin, yemeklerde sonra bir kahve fincanı olarak tüketildiğinde sindirimi
kolaylaştırdığı biliniyor.
Tarçın: Tatlıların baş tacı
olan tarçın aynı zamanda vücudun şeker ihtiyacını azaltır. Özellikle şeker
hastalarında veya insülin direnci olanlarda meyvelerin üzerine bir tatlı kaşığı
olarak eklendiğinde metabolizma üzerine olumlu etki yapar. Ağız kokusuna
birebir olan karanfille birlikte rulo tarçın olarak kaynatılıp içildiğinde
şeker isteğini köreltir. Karanfili sade olarak çiğnemekte ağız mukozasındaki
yaraları iyileştirir ve ağız sağlığına katkıda bulunur.
Kimyon deyince bir çoğumuzun
aklına kurubaklagiller gelir. Aslında haksız da sayılmayız çünkü kimyon
kurubaklagillerin sindirimi sırasında ortaya çıkan gazları yok etmede
birebirdir. Her tür kurubaklagil yemeğine çok yakışır. Emziren annelerde tane
kimyon, ısırgan ve anason çay olarak demlenip içildiğinde hem süt salgılanmasını
artırır hem de bebekte de gaz oluşumunu önler, bebeğin daha rahat uyumasını
sağlar.
Biberiye: Biberiyenin
içeriğinde bulunan bileşenler vücut iltihaplarının iyileşmesine yardımcı olarak
birçok kronik hastalığın riskini azaltır. Kalp sağlığı için de faydalı olan
biberiye aynı zamanda baş ağrılarının dindirilmesine ve konsantrasyonun
artmasına yardımcı olur.
Biberiyeyi etinizi veya
domates sosunuzu marine ederken kullanabileceğiniz gibi, kek veya tahıllı
ekmeklere de katabilirsiniz. Baş ağrısı için ise bir çay kaşığı kuru biberiyeyi
ayırın ve içmeden önce sıcak suyun içinde beş dakika boyunca demleyin.
Zerdeçal: Yapılan araştırmalar
zerdeçalın beyin sağlığı ve yaşlanmaya bağlı bilişsel sağlık üzerinde etkili
olduğunu gösteriyor. Aynı zamanda iltihap gidericidir, karaciğeri
kuvvetlendirir, kansere karşı korur ve kalp hastalıklarını önler.
Nane: Hazımsızlığın, mide
bulantısının ve midedeki gazın azalmasına yardımcı olur. Aynı zamanda stres
giderici ve rahatlık verici bir özelliği de vardır. Soğuk algınlıklarına ve
öksürüğe iyi gelir. Diş ağrısını dindirir ve kötü ağız kokusunu azaltır.
Naneyi yemeklerinize lezzet
katmak amacıyla kullanabileceğiniz gibi çayını da yapabilirsiniz. Beş adet
yaprağı beş dakika boyunca demleyin, süzün ve yemek sonrasında için. Boğaz
ağrınızı hafifletmek istiyorsanız da süzülmüş sıvıyı soğumaya bırakın ve
gargara yapın.
Zencefil: Zencefilin faydaları
saymakla bitmez; soğuk algınlığına iyi gelir, balgam söktürür, bulantı giderir,
bağışıklık sistemini güçlendirir, romatizma ağrılarına iyi gelir ve eklem
ağrılarını azaltır.
Zencefilin sert ve şekerli
tadını tamamlamak için onu taze meyve dilimleri üzerine serperek veya soğuk
yoğurt, dondurma gibi yiyeceklerle karıştırarak kullanabilirsiniz. Sağlıkta en
fazla verimi almak için zencefili bal ile karıştırarak; buharda pişirilmiş
havuç veya ızgara somon filelere ekleyebilirsiniz.
Baharatları azar azar satın
alın
Baharatları satın alırken
ambalajlı ve az satın almak en doğrusudur. Açıkta ve nemli ortamda tutulan
baharatlar küflenebilir ve tazeliğini kaybeder. Satın alınan baharatlar ya cam
bir saklama kabında ya da nem geçirmez buzdolabı naylon poşetlerinde saklanabilir.
Mutfağın en serin yerinde karanlıkta ve ocaktan uzakta tutmakta fayda var.
Mümkünse buzdolabı kapağında saklamak en doğrusudur.
Dr. Ayça Kaya
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder